პარლამენტი განათლების კანონში ახალ ცვლილებას განიხილავს, რომელიც ე.წ. ძნელადაღსაზრდელი მოზარდების სკოლიდან გადამისამართებას ეხება. კანონპროექტმა უკვე გამოიწვია როგორც განათლების სპეციალისტების, ასევე ფსიქოლოგებისა და იურისტების სერიოზული შეშფოთება.

კანონპროექტის მიხედვით, 10-დან 18-წლამდე მოზარდები, რომლებიც ექვსი თვის განმავლობაში გამოავლენენ ისეთ ანტისაზოგადოებრივ ქმედებებს, როგორიც საფრთხეს უქმნის მის, ან სხვა ადამიანის უსაფრთხოებას, კეთილდღეობას ან მართლწესრიგს, 6 თვის ვადით გადაიგზავნებიან სპეც-სკოლაში, ან პანსიონში. მოზარდის გადამისამრთების საკითხის დასმის უფლება მანდატურს, მშობელს, პროკურორსა და სკოლას ექნება, შემდეგ კი საბოლოო გადაწყვეტილებას სამინისტროს მულტიდისციპლინარული კომისია მიიღებს, რომელიც 9 ადამიანისაგან შედგება. თუ მოსწავლე ამ 6 თვის განმავლობაში “გამოსწორდება”, მას სახლში დააბრუნებენ, წინააღმდეგ შემთხვევაში სპეც-სკოლაში კიდევ 6 თვის გატარება მოუწევს.

იმ შემთხვევაში, თუ მშობელი არ დაემორჩილება მულტიდისციპლინარული კომისიის გადაწყვეტილებას, მას 500 ლარით დააჯარიმებენ, განმეორებით შემთხვევაში კი – 1000 ლარით. თუ ოჯახი ჯარიმას არ გადაიხდის, მას სახლი და სხვა ქონება დაუყადაღდება და აუქციონზე გაიყიდება.

დღესდღეობით ერთადერთი ასეთი სკოლა სამტრედიაში მდებარეობს. ქვეყნის ნებისმიერი კუთხიდან მშობელი იძულებული იქნება, შვილი სამტრედიის სკოლაში გაუშვას.

განათლების სპეციალისტი თამარ მოსიაშვილი კანონპროექტს უარყოფითად აფასებს და რამდენიმე საკითხზე ამახვილებს ყურადღებას. “აბსოლუტურად გაუგებარია, რატომ უნდა შეეხოს ეს კანონი 10 წლის მოზარდს, ცოტა ცინიკურადაც კი მეჩვენება. როგორ შეიძლება გონებაში გაივლო, რომ 10 წლის მოსწავლე მოაშორო ოჯახს და იზოლაციაში მოაქციო. არ მგონია, იქ ისეთი გარემო იყოს, რომ მოზარდი “გამოსწორდეს”. ამ ცვლილებამ დაგვანახა, რომ უსაფრთხო სკოლის არსებული მოდელი აბსოლუტურად არაეფექტურია. ნამდვილად შეიძლება ვთქვათ, მანდატურის ინსტიტუტმა არ გაამართლა. კანონპროექტში წერია, რომ იმ შემთხვევაში მოხდება მოსწავლის გადაგზავნა, თუ 6 თვის განმავლობაში გაგრძელდება მისი ასეთი ქცევა. მაგრამ საკითხავია, როგორ ეხმარება მოზარდს სკოლა, სადაც მუშაობს ეს მანდატური და არ ჰყავთ სოციალური მუშაკი, ფსიქოლოგი და ა.შ.?!

გაუგებარია თავად ტერმინიც – “დევიანტური ქცევა”. დღეს შეიძლება სხვა რაღაც ითვლებოდეს დევიანტურ ქცევად, ხვალ – სხვა,” – ამბობს თამარ მოსიაშვილი.

კანონპროექტთან დაკავშირებით საკუთარ შენიშვნებს ამზადებს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია. ერთ-ერთი შენიშვნა გასაჩივრების წესს უკავშირდება. კანონპროექტის მიხედვით, მშობელს მულტიდისციპლინარული კომისიის გადაწყვეტილების გასაჩივრება მხოლოდ თბილისის საქალაქო სასამართლოში შეუძლია. ახლაგაზრდა იურისტები მიიჩნევენ, რომ მათ უფლება უნდა ჰქონდეთ, გადაწყვეტილება საცხოვრებელ ადგილთან ახლოს არსებულ სასამართლოში გაასაჩივრონ.

კანონპროექტში ასევე არაფერია ნათქვამი იმის შესახებ, რა შეიძლება მოხდეს, თუ მანდატური ან სხვა უფლებამოსილი პირი მოსწავლის გადამისამართების საკითხს პირადი ინტერესებიდან გამომდინარე დააყენებს.

კანონპროექტის კრიტიკისას ბუნებრივად ისმის კითხვა: რა შეიძლება შესთავაზოს სკოლამ რთული ქცევის მოზარდს მსაგვსი სასჯელის სანაცვლოდ? თამარ მოსიაშვილი გამოსავალს ზრუნვაზე დაფუძნებულ მიდგომაში ხედავს. “დღესდღეობით არსებობს კონტროლზე ორიენტირებული უსაფრთოხება და ჰგონიათ, რომ ამ მეთოდითაა შესაძლებელი წესრიგის დამყარება. მაგრამ რეალურად გამოსავალი ზრუნვაზე ორიენტირებული მიდგომაა, რომლითაც გაცილებით ეფექტურად შეიძლება პრობლემის გადაჭრა,”- განაცხადა ქალბატონმა თამარმა.

სალომე ლილუაშვილი