პარკინსონის დაავადება
რა არის დაავადების გამომწვევი მიზეზი და როგორია მკურნალობის მეთოდი?
პარკინსონის დაავადება მიეკუთვნება იმ დაავადებათა ჯგუფს, რომლებსაც მოძრაობის დარღვევებს უწოდებენ. დაავადების ძირითადი გამოვლინებაა მოძრაობის უნარის თანდათანობითი შეზღუდვა, რაც გამოიხატება სხეულისა და კიდურების მოძრაობების შენელებით, კუნთების დაჭიმულობის მომატებით, კანკალითა და წონასწორობის დარღვევით.
პარკინსონის დაავადება ძველად ცნობილი იყო “კანკალა დამბლის” სახელით, რომელიც ჯეიმს პარკინსონმა 1817 წელს თავის წიგნში აღწერა. მას შემდეგ ამ დაავადებას პარკინსონის სახელით იხსენიებენ.
რა არის პარკინსონის დაავადება, რა სიმპტომები ახასიათებს? ამის შესახებ უფრო ვრცლად თსსუ ნეირომედიცინის დეპარტამენტის ასისტენტ-პროფესორი ირინე ხატიაშვილი გვესაუბრება:
„კიდურებისა და სხეულის მოძრაობას აკონტროლებს თავის ტვინის ერთ-ერთი უბანი, რომელსაც შავი ნივთიერება ეწოდება. პარკინსონის დაავადება იწყება, როდესაც შავი ნივთიერების ნეირონები მათში მიმდინარე რთული ქიმიური რეაქციების გამო იწყებენ დაღუპვას. ის ფაქტორი, რომელიც უჯრედის დაღუპვას განაპირობებს, უცნობია და შესაძლოა სხვადასხვა შემთხვევაში განსხვავებული იყოს. პარკინსონის დაავადების პირველი ნიშნები ჩნდება მაშინ, როდესაც შავი ნივთიერების ნეირონების 80%-ზე მეტია დაღუპული.
ეს არის თავის ტვინის ქრონიკული, პროგრესირებადი დაავადება, რაც იმას ნიშნავს, რომ მისი სიმპტომები დროთა განმავლობაში რთულდება.
პარკინსონის დაავადებისთვის დამახასიათებელია ოთხი ძირითადი სიმპტომი:
მოსვენების კანკალი, როდესაც ხელებისა და, უფრო იშვიათად, ფეხების კანკალი ძლიერდება კიდურის მოსვენებულ მდგომარეობაში და მცირდება, ან ქრება მისი მოძრაობისას.
მოძრაობათა სიმცირე და შენელება, როდესაც დაავადებული ადამიანის მოძრაობები შენელებულია, ხოლო მოძრაობების სიფართე (ამპლიტუდა) -შემცირებული. ასეთ შემთხვევაში, ადამიანს უჭირს ყოველდღიური, ჩვეული მოძრაობების განხორციელება (მაგალითად: კბილების გახეხვა, წვერის გაპარსვა, წერა და სხვა), სწრაფი სიარული, დადის ნელი, მოკლე და დაბალი ნაბიჯებით, ასევე, შესაძლოა გაიშვიათებული იყოს ქუთუთოების ხამხამი და სახის მიმიკური მოძრაობებიც, რის გამოც სახის გამომეტყველება “მოწყენილია”.
კუნთების დაჭიმულობის მომატება (კუნთების რიგიდობა): პარკინსონის დაავადების დროს ადამიანს კუნთები დაძაბული აქვს და თავის, ან კიდურების პასიური მოძრაობისას მუდმივი წინააღმდეგობა შეიგრძნობა. ამის გამო დაავადებული მხრებში მოხრილ პოზას ღებულობს და ხშირად აწუხებს თავის, კუნთებისა და სახსრების ტკივილი.
წონასწორობის დარღვევა, ანუ პოსტურული არამდგრადობა: პარკინსონის დაავადების მქონე ადამიანებში წონასწორობის მოშლის ერთ-ერთი პირველი ნიშანია ე.წ პროპულსიები, ანუ დაავადებულ ადამიანს ისეთი შეგრძნება აქვს, თითქოს სიარულისას წინ რაღაცა ექაჩება, შესაძლოა წაიქცეს კიდეც. ასეთი ადამიანებისთვის წაქცევა ასევე ადვილი შესაძლებელია სიარულის პროცესში მოტრიალებისას, ან მსუბუქი ბიძგისას, ესკალატორზე დგომისას და სხვა.
წონასწორობის დარღვევა, როგორც წესი, დაავადების დაწყებიდან რამდენიმე წელიწადში ვითარდება და სხვადასხვა ადამიანში სხვადასხვა ხარისხით გამოვლინდება.
გარდა ამ ოთხი ძირითადი კლინიკური ნიშნისა, დაავადებას ახასიათებს ხმის ტემბრის შერბილება, სწრაფი ლაპარაკი, პირის ღრუში ნერწყვის ჭარბი რაოდენობა, ყაბზობა, გახშირებული შარდვა, დეპრესია და სხვა.
დაავადებულებს შეიძლება ყველა ეს სიმპტომი არ განუვითარდეთ. მაგალითად, ზოგიერთი პაციენტის ძირითადი, ან ერთადერთი სიმპტომი შეიძლება იყოს ტრემორი (კანკალი) მაშინ, როდესაც სხვას შესაძლებელია ტრემორი საერთოდ არ ჰქონდეს, მაგრამ აღენიშნებოდეს მოძრაობათა მკვეთრი შენელება და ა.შ.“
რა იწვევს პარკინსონის დაავადებას და გადაეცემა თუ არა ეს დაავადება მემკვიდრეობით?
„პარკინსონის დაავადების გამომწვევი მიზეზი დღესდღეობით უცნობია. მეცნიერები და მკვლევრები ინტენსიურად მუშაობენ, რათა დაადგინონ ამ დაავადების გამომწვევი მიზეზი, ან მიზეზები გენეტიკური და გარემოს ფაქტორების ჩათვლით.
პარკინსონის დაავადების შემთხვევათა უმრავლესობა მემკვიდრეობით ხასიათს არ ატარებს. პარკინსონის დაავადების მქონე ადამიანთა 15-25%-ს ჰყავს ამავე დაავადებით ნათესავი. ეპიდემიოლოგიური კვლევის შედეგად დადგენილია, რომ იმ პიროვნებებს, რომელთაც პირველი რიგის ნათესავი ( დედა, მამა, ძმა, და) დაავადებული ჰყავთ პარკინსონის დაავადებით, აქვთ ამავე დაავადების განვითარების უფრო მაღალი რისკი, ვიდრე მათ, ვისაც დაავადებული ნათესავი არ ჰყავთ. პარკინსონის დაავადების გენეტიკური ასპექტები ინტენსიური კვლევის საგანია. რაც შეეხება გარემო ფაქტორებს, ზოგიერთი მეცნიერი ვარაუდობს, რომ ამ დაავადებას გარემოში არსებული გარკვეული ტოქსინები და ადამიანის მიერ მიღებული ტრავმები იწვევს. არსებობს ნარკოტიკული ნივთიერებაც, რომელიც იწვევს პარკინსონის დაავადების მსგავს დაავადებას. საქართველოსა და ზოგიერთ სხვა ქვეყანაში გვხვდება პარკინსონის დაავადებისმაგვარი მძიმე მდგომარეობა, რომელიც გამოწვეულია კალიუმის პერმანგანატის (“მარგანცოვკა”) შემცველი კუსტარული ნარკოტიკული ნივთიერებების გამოყენებით.“
რამდენად ხშირად გვხვდება პარკინსონის დაავადება?
„პარკინსონის დაავადება მთელ მსოფლიოში გავრცელებული მდგომარეობაა. ყოველი 100 000 ადამიანიდან დაავადებულია, საშუალოდ, 120-180 პირი. საქართველოში მისი გავრცელება შესწავლილი არ არის, თუმცა, სხვადასხვა გამოკვლევების გათვალისწინებით, ჩვენს ქვეყანაში დაავადებულთა სავარაუდო რიცხვი 5000-ზე მეტი უნდა იყოს.“
როგორია მკურნალობის პრინციპი და საშუალოდ პარკინსონით რა ასაკის ადამიანები ავადდებიან?
„პარკინსონის დაავადებით უმეტესწილად 50 წელზე უფროსი ასაკის ადამიანები ავადდებიან, თუმცა იგი არც თუ იშვიათად გვხვდება უკვე 40 წლის ასაკის შემდეგ და შესაძლებელია უფრო ახალგაზრდა ასაკშიც განვითარდეს. დაავადებულთა დაახლოებით 1% 40 წელზე ახალგაზრდა ადამიანია. უკიდურეს იშვიათობას წარმოადგენს პარკინსონის დაავადება 30 წელზე უმცროსი ასაკის ადამიანებში.
რაც შეეხება მკურნალობას, ეს ხდება იმისათვის, რომ შევამციროთ დაავადების სიმპტომები, მივცეთ დაავადებულს, შესაძლებლობის ფარგლებში, მაქსიმალურად თავისუფლად მოძრაობისა და აქტიური ცხოვრების საშუალება და ვეცადოთ, რომ წამლების გვერდითი მოვლენები რაც შეიძლება უმნიშვნელო იყოს. პარკინსონის დაავადებას მრავალი თავისებურება ახასიათებს. მისი სიმპტომები სხვადასხვა პაციენტის შემთხვევაში განსხვავებული შეიძლება იყოს. სწორედ ამიტომ აუცილებელია მკურნალობისადმი ინდივიდუალური მიდგომა.
სამკურნალო პრეპარატები არ აჩერებენ დაავადების პროგრესირებას, ამიტომ დროთა განმავლობაში პაციენტების უმრავლესობას წამლების დოზის მომატება და სხვა წამლების დამატება სჭირდება.
მკურნალობის დაწყების შესახებ გადაწყვეტილება პაციენტსა და ექიმს შორის ერთობლივად უნდა იყოს მიღებული. მკურნალობა უნდა დაიწყოს მაშინ, როდესაც პიროვნებას დაავადების სიმპტომები ხელს უშლის ყოველდღიურ ცხოვრებაში.
პარკინსონის დაავადების მქონე ადამიანები საჭიროებენ ექიმი-ნევროლოგის რეგულარულ მეთვალყურეობას.
პარკინსონის დაავადების განკურნების საშუალება, ანუ ისეთი წამალი, ან ქირურგიული ოპერაცია, რომელიც დაიცავდა შავი ნივთიერების ნეირონებს შემდგომი დაღუპვისგან და აღადგენდა მათ, ან შეაჩერებდა, დღესდღეობით არ არსებობს, თუმცა ამ მიმართულებით გამოკვლევები მუდმივად მიმდინარეობს.”
პარკინსონის დაავადების ყველა სტადიაზე დიდი მნიშვნელობა აქვს ვარჯიშს, სრულფასოვან კვებას, პაციენტისათვის დაავადების შესახებ ინფორმაციის მიწოდებასა და მხარდაჭერას, რადგან ისინი უფრო მეტად არიან მიდრეკილნი დეპრესიისკენ, ვიდრე სხვა ქრონიკული დაავადების მქონე პიროვნებები. თავის ტვინში ამ დროს ადგილი აქვს ისეთი ნივთიერებების ნაკლებობას, რომლებიც გუნება-განწყობილებას არეგულირებენ. სწორედ ამიტომ დაავადებულთა 30-50%-ს აღენიშნება მსუბუქი, ან საშუალო სიმძიმის დეპრესია.
ჩვენი მათდამი მხარდაჭერით უნდა ვეცადოთ, არ იყვნენ გარემოდან იზოლირებულნი, არ დაკარგონ იმედი და საკუთარი ძალებისადმი რწმენა.
ლიკა ალადაშვილი
სტატიაზე ვრცელდება "ამბიონის" საავტორო უფლებები
კომენტარების შინაარსზე პასუხს არ აგებს "ამბიონის" რედაქცია. გთხოვთ, უცენზურო და კანონის საწინააღმდეგო შინაარსის შემცველი კომენტარების დაწერისგან თავი შეიკავოთ.
გამარჯობატ!მაინტერესებს რა სტადიაშია საშიში ეს დაავადება,მკავს ამ დაავადებიტ მოხუცი სახლში,მკერნალობის კურს გადის,არის 80წლის,ტანდატან ვატკობ რომ მეტკველებაც უHირს,სიარულიტ საერტოდ ვეგარ დადის,გონებაც აგარ ააკვს ნორმალური,სადგაც ცარსულში ბრუნდება.მაინტერესებს რამდენად საშიშია ეს სიცოცხლისტვის.მადლობტ წინასწარ.
გტხოვტ გამომეხმაუროტ.
გთხოვთ გამომეხმაუროთ
გთხოვთ გამომეხმაუროთ
მყავს და 52 წლის 45 წლიდან მკურნალობს პარკისონის დაავადებას უშედეგოდ ვარ ბათუმიდან გთხოვთ
მწეროთ თქვენი მისამართი
შორენა, რადგან პაციენტი მკურნალობის კურსს გადის, შესაბამისად, ექიმ-ნერვოლოგის მეთვალყურეობის ქვეშაა, ის გაცილებით კომპეტენტურ პასუხს გაგცემთ. სამწუხაროდ, არ არსებობს მედიკამენტი, ან ქირურგიული ჩარევა, რომელიც ამას საბოლოოდ განკურნავს…
მე არ ვიქნები კომპეტენტური ამ შემტტხვევაში
მე ვიმკოფები საზგვარგარეტ და მკავს ასეტი მოხუცი,აკ დიდად არ აკცევენ კურადგებას,რადგანაც პაციენტი უკვე მოხუციამაგრამ მე მაინტერესებდა რა შემტხვევაში არის საშიში,რადგანაც მისი კარგად კოპნა Hემტვის დიდად მნიშვნელოვანია.
damarjobat me var daavadebuli efedrinuli parkinsonit, vistan ar viyavi magram aranaeri cinsvla aramaqvs iqneb mirchiot rame zalian gtxovt saertod vegar davdivar ukve. madlobt cinascar
tu sheidzleba gvipasuxet aset daavadebul adamianma romeli preparatit unda imkurnalos?
რომელ კლინიკაში ხორციელდება ყველაზე უფრო წარმატებით პარკინსონის დაავადების მკურნალობა ? ( საქართველოში )
ხალხურ მედიცინაში არის თუ არა რაიმე წარმატებები პარკინსონის დაავადების წინააღმდეგ . და რას ფიქრობთ დომენდოლზე და გაგენოლზე როგორც პარკინსონის განკურნებაზე? ღირს თუ არა მისი მიღება პარკინსონის დაავადებულისთვის?
რამდენად წარმატებულად მკურნალობს პარკინსონის დაავადებას ჩინური მედიცინა?
არის თუ არა რამე ახალი სამკურნალო საშუალებები პარკინსონის სამკურნალოდ ტრადიციულ მედიცინაში?
მიმართეთ აპიტოქსინოთერაპიას – მკურნალობა ფუტკრის შხამით, უშუალოდ დანესტვრით. დაინტერესების შემთხვევაში დამიკავშირდით 599183470, აპითერაპევტი თინათინ გელხვიიძე. ფეისბუქზე იხ: Tibnatin Gelkhviidze; გვერდი– Apiterapi; ჯგუფი– Apiterapia.
რა ვარჯიშებია საჭირო პარკინსონის დაავადების საწყის სტადიაზე?
mainteresebs mec pasuxi
თხოვთ მომწეროთ ბებიაჩემსაცუკანკალებს ერთი ხელი(დიაბერიანი არის 15 დე)არაფერი მკურნალობა არ ჩააუტარებია.(დედამისაც უკაკალებდა თავიც და ხელებიც)მემკვიდრეობით ხომ არ არს? როგორ შეიძლება მკურნალობა უფრო ხალხურიდან მირჩიეთ გთხოვმ
მყავს დედა პარკისონით დაავადებული. შთამომავლობით გადავიდა მასზე. მე მაქვს მამის სისხლი მაინტერესებს მეც დამემართება თუ არა.
მაინტერესებს პარკინსონით დაავადებულმა ადამიანმა რა სახის ვარჯიშები უნდა გააკეთოს.
ai uyve 5 welia rac avatavar adre movixmardi djefs sad aqar vmkurnalobdi sakartveloshi da mainc arafeli ar meshvela exla gavige rom turme safrangetshi mkrnalobeno da martalia?
romel saavadmyopos mivmarto
gamarjobat qalbatono irine parkisonis daavadeba aqvs mamachems daaxloebit 5-6 tvea aris eqim nervopatologis metvalyureobsis qvesh da medikamentebit moxvda titqmis am daavadebsi shechereba ramdenad sashishia momavalshi am daavadebis gagrcelebis da ramdenad shesaclebelia misi shechereba gtxovt momcet pasuxi madlobas gixdit yuradgebistvis.
Shemtxvevit cavikitxe statia.chems dedas 10 celiparkunsoni akvs.scored irina ekimis damsaxurwbaa rom mas jer kidev sheuzlia damoykideblad mozraoba.ristvusac mas vuxdi madlobas.jandacvas ratom ar akvs aseti mzime avadmyopebis mimart programa.piradad chven ukve 445 laris camals vyidulobt tveshi.
Vistan mkurnalobt shegidzliat mitxrat?
ბოაი ჩინური მედიცინის ცენტრი, დ. ყიფიანის 2
ბოაი არის ჩინური მედიცინის ცენტრი თბილისში, დ. ყიფიანის 2