დმანისის სიონის საკათედრო ტაძრის წინამძღვარი, იღუმენი დიონისე გვიმრაძე:

“სახელითა მამისათა და ძისათა და წმიდისა სულისათა! ღმერთმა გაკურთხოთ!

განვაგრძოთ საუბარი ცხრა ნეტარების შესახებ. მოკლედ გადავხედოთ წმიდა ნეტარებებს, თუ რას გვმოძღვრიდა წინა ხუთი ნეტარება, რომელზეც ვისაუბრეთ.

ჩვენ აღვნიშნეთ, რომ ადამიანი რომელიც ტაძარში დადის, ნელ-ნელა არკვევს, რომ სულიერად გლახაკია. ადამიანი სიწმინდეს არ ფლობს, არ არის სამართლიანი, ცოდვით და სნეულებით არის დაავადებული. ამიტომ „ნეტარ იყვნენ გლახაკნი, რამეთუ მათი არს სასუფეველი ცათა”. ვინც საკუთარი თავის სიგლახაკე დაინახა, ის უკვე თავის თავს გლოვობს, ანუ სინანულშია: „ნეტარ იყვნენ მგლოვარენი, რამეთუ იგინი ნუგეშინისცემულ იქმნენ” – ამბობს მაცხოვარი; ხოლო ვინც მგლოვარებს, იმას სხვისი განკითხვისთვის აღარ სცალია, რადგან მთლიანად საკუთარ თავზეა მიმართული, საკუთარ ცოდვებს განიხილავს. ასეთი ადამიანი მშვიდია, ყოველივეს მშვიდად ხვდება. სიმშვიდით ღვთაებრივ სიმართლეს ეძებს, რადგან ხვდება, დამოუკიდებლად სიმართლის აღსრულება არ შეუძლია. მეხუთე ნეტარება ეხებოდა მოწყალებას. ვინც მოწყალებას არ გასცემს, იგი ვერც ღმერთისგან მიიღებს შეწყალებას. ვინც ღმერთისგან სიმართლეს ითხოვს, მან მოწყალება უნდა გასცეს, რათა ღმერთმაც შეიწყალოს, სიმართლის აღსრულების უნარი და საშუალება მისცეს.

დღეს უკვე უნდა შევეხოთ ნეტარების მეექვსე მუხლს, რომელშიც გულის სიწმინდეზეა საუბარი: „ნეტარ იყვნენ წმიდანი გულითა, რამეთუ მათ ღმერთი იხილონ”(მთ. 5,8). აღნიშნულ მცნებაში იმ სიწმინდეზეა საუბარი, რომელიც ჩვენ დავკარგეთ და სამწუხაროდ, რომელზეც დღეს თითქმის აღარავინ საუბრობს. მართლაც, თუ დავუკვირდებით დღევანდელ ყოფიერებას, ადვილად აღმოვაჩენთ, რომ ქართული ენათმეტყველებიდან ზოგიერთი სიტყვა ფაქტიურად გამქრალია, განსაკუთრებით ეს საგრძნობია მასმედიის საშუალებებში. აღარავინ საუბრობს სიწმინდეზე, უმანკოებაზე, უბრალოებაზე, სათნოებაზე, არც სიტყვა სიბილწეს, ცოდვას ახსენებენ და საერთოდ ყოველგვარი ქრისტიანული ტერმინოლოგია დავიწყებას არის მიცემული. ეს ყველაფერი კი ძალზედ უარყოფითად აისახება ახალგაზრდა თაობაზე, შესაბამისად, ისინიც აღარ საუბრობენ სიწმინდეზე. ხოლო თუ მასზე არ საუბრობ, როგორ დაიწყებ მის ძებნას?! ასეთი ცხოვრების წესის შედეგად ადამიანი კარგავს ყველაზე მთავარს და წმიდას – ღმერთს.

დღევანდელ ახალგაზრდობის უმეტესობას ყველაფერი დასაშვები ჰგონია, რასაც თანამედროვეობის მიღწევებით ხსნიან და ოცდამეერთე საუკუნეს თავისუფლების ხანას უწოდებენ. მარტივი დაკვირვებაც გვიჩვენებს, რომ თავად თავისუფლებაც არასწორადაა გაგებული. თითქმის აღარავინ უფრთხილდება საკუთარ სიწმინდესა და უმანკოებას. საბოლოო ჯამში, თანამედროვე „თავისუფალი” ადამიანები იმ მდგომარეობამდე მივიდნენ, რომ უმთავრეს ზნეობრივ ნორმად მარტოოდენ სხვისი უფლების ხელშეუხებლობა აქციეს. მათი აზრით, მთავარია, სხვას ბოროტება არ გავუკეთოთ, თორემ სიწმინდე და ზნეობა უკვე დავიწყებულია. არის მოწოდებებიც ვნებათა დაკმაყოფილებისაკენ და ამას თავისუფლებას ეძახიან. არადა, უფალი, სიწმინდით ცხოვრებისკენ მოგვიწოდებს და ღმერთის ხილვის აუცილებელ პირობად სწორედ გულის სიწმინდეს მიიჩნევს. თუკი სიწმინდეს არ დავიცავთ, ღმერთს ვერ ვიხილავთ. რაში გამოიხატება ეს სიწმინდე? სწორედ ამაზე უნდა ვისაუბროთ დღეს.

მაცხოვარი გვეუბნება: „რამეთუ გულისაგან გამოვლენ გულის სიტყუანი ბოროტნი, კაცისკვლანი, მრუშებანი, სიძვანი, პარვანი, ცილისწამებანი, გმობანი”(მთ. 15,19). ეს იმას ნიშნავს, რომ ჩვენ რასაც ვამბობთ და აღვასრულებთ, ყველაფერი ჯერ გულში ხდება, ხოლო შემდგომ ამ ყოველივეს საქმით აღვასრულებთ. ქრისტე გვასწავლის: „კეთილმან კაცმან კეთილისაგან

საუნჯისა გულისა თვისისა გამოიღის კეთილი, და ბოროტმან კაცმან ბოროტისაგან საუნჯისა გულისა თვისისა გამოიღის ბოროტი; რამეთუ ნამეტნავისაგან გულისა იტყვინ პირნი მისი”(ლკ. 6,45).

თუ გული შებღალულია და მასში სიწმინდე არ არის, მაშინ რა შეიძლება მან წარმოშვას?! მაცხოვარი ამბობს: „რამეთუ არა არს ხე კეთილი, რომელმან გამოიღოს ნაყოფი ხენეში; არცა კუალად ხე ხენეში, რომელმან ყვის ნაყოფი კეთილი. რამეთუ თითოეული ხე თვისისაგან ნაყოფისა საცნაურ არნ; რამეთუ არა ეკალთაგან შეკრიბიან ლეღვი, არცა მაყუალთაგან მოისთულიან ყურძენი”(ლკ. 6,43-44). ვინაიდან რაც გულშია დამკვიდრებული, სწორედ იმას აღასრულებს ადამიანი.
შესაბამისად, ყველაზე სათუთად და დაკვირვებით გულს უნდა მოვეპყრათ. მუდმივად იმის კვლევაში უნდა ვიყოთ, თუ რა ხდება იქ, რა ფიქრები, სურვილები და განზრახვები მკვიდრობს მასში. თუკი დაკვირვებით არ ვიქნებით და გულის განწმენდისთვის არ ვიზრუნებთ, მაშინ ღმერთის ხილვის ღირსნი ვერასდროს გავხდებით, რადგან მაცხოვარი გვეუბნება: „არავინ შთაასხის ღვინო ახალი თხიერთა ძუელთა, რაითა არა განხეთქნეს ღვინომან ახალმან თხიერნი იგი, და ღვინოი დაითხიოს, და თხიერნი წარწყმდენ”(ლკ. 5,37). ასევეა ღმერთიც, არავის მისცემს სიკეთეს, სიწმინდეს და მადლს, თუკი, უპირველეს ყოვლისა, ადამიანის გული არ განიწმინდება ყოველგვარი უკეთურობისაგან. გული – ეს არის ერთგვარი საცავი, რომელიც ბოროტებით, ან სიკეთით არის აღვსებული.

თუმცა, მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანის გული მის საქმეებს განაპირობებს, ხშირად ადამიანი იმდენად ფარისევლობს და ცრუობს, რომ ძნელად გასარჩევია, რეალურად რა ხდება მის გულში. ადამიანს ძალუძს, რომ გულის განწყობილების საწინააღმდეგო განწყობილება და ქმედება გამოხატოს. მაგალითად, სხვა რამ მქონდეს გულში და მოჩვენებითად, საპირისპიროს მეტყველებდეს ჩემი გარეგნული გამოხატულება. უნდა აღინიშნოს, რომ ცხოველებს არ ძალუძთ ამგვარი შეფარული და მოჩვენებითი გამოხატულებები; ისინი, ჩვენგან განსხვავებით, მეტად გულახდილნი და ნაკლებად ფარისევლნი არიან. თუმცა ეს იმას როდი ნიშნავს, რომ ამით ღმერთს მოვატყუებთ, ან თუნდაც გამოცდილ ადამიანებს შევიყვანთ შეცდომაში. არა! პირიქით, თავად ჩვენ ვრჩებით საბოლოოდ მოტყუებულნი და გული კი გამოუკვლეველი და განუწმენდელი გვრჩება. ყოველ ჩვენთაგანს რომ ღმერთივით ერთმანეთის გულისთქმების წაკითხვა და დანახვა შეგვეძლოს, ალბათ ერთმანეთთან მეგობრობაც ძალიან გაგვიჭირდებოდა.

თუმცა, არც ისე უნდა გავიგოთ ეს სიტყვები, რომ თითქოს რასაც ვფიქრობთ და რაც გულში გვიდევს, ყოველივე საჯაროდ უნდა წარმოვაჩინოთ. რასაკვირველია, ადამიანში მუდმივად მიდის შინაგანი ბრძოლა სიკეთესა და ბოროტებას შორის; მთავარია ბოროტებას არ დავნებდეთ, მისით არ დატყვევდეს ჩვენი გული და თუკი რომელიმე ადამიანის მიმართ ცუდი დამოკიდებულება გვაქვს, ჯერ საკუთარ თავში ვეძებოთ ამის მიზეზი, ვიპოვოთ და აღმოვფხრათ იგი, სხვას კი ზიანი არ მივაყენოთ, გული არ ვატკინოთ. მთავარი ის არის, რომ არ უნდა შევეგუოთ ჩვენს გულში არსებულ ბოროტებასა და ბიწიერებას.

ყველამ ჩვენს გულებში ჩავიხედოთ, საკუთარი თავი ვამხილოთ. ნუ გავექცევით იმას, რაც ჩვენს გულში ხდება, რადგან ამით საკუთარ ბუნებაზე თვალის დახუჭვა გამოგვივა; თუკი საკუთარ გულის სნეულებას გავექცევით, მაშინ უფლისგან განშორებული აღმოვჩნდებით.

აქედან გამომდინარე, ქრისტიანი ადამიანის უპირველესი მიზანია გულის განწმენდა. ახლა, მოდით იმაზე ვისაუბროთ, თუ როგორ უნდა მოხდეს გულის გაწმენდა. ამის მხოლოდ ერთადერთი გზა არსებობს – ღვთის მცნებათა აღსრულება; ოღონდ არამარტო გარეგნულად უნდა აღვასრულებდეთ უფლის მცნებებს, არამედ – შინაგანადაც: ფიქრებით, აზრებით, სურვილებით. თითოეულ ჩვენ მიერ გაფიქრებულ აზრს უნდა ვუფიქრდებოდეთ, რისკენ მიილტვის გონება, რა უნდა გულს და ასე დაკვირვებითი ცხოვრების შედეგად გული ნელ-ნელა

იწმინდება ყოველგვარი მზაკვარებისგან. საბოლოოდ, ამგვარი შინაგანი ცხოვრება განწმინდავს გულს და ღმერთის ხილვის საშუალებაც სწორედ მაშინ გვეძლევა: „ნეტარ იყვნენ წმიდანი გულითა, რამეთუ მათ ღმერთი იხილონ”.

თუმცა, ჩვენ ისიც ვიცით, რომ ღმერთს ვერავინ ხედავს და არც არავის უხილავს: „ღმერთი არავინ სადა იხილა; მხოლოდშობილმან ძემან, რომელი იყო წიაღთა მამისათა, მან გამოთქუა”(იო. 1,18). მაშინ რატომ გვპირდება მაცხოვარი ღმერთის ხილვას? სწორედ ეს სიტყვები მიგვანიშნებს, რომ მაცხოვარი რასაც გვასწავლის, ყოველივე დაეჭვების გარეშე და რწმენით უნდა მივიღოთ. თუ ადამიანი გულს გაიწმენდს, მასში ღვთის მადლი დაივანებს, ასეთ მდგომარეობაში გონება ნათლდება და ხედავს ღვთის მშვენიერ ნამოქმედარს, ასეთ ადამიანს აღარც სასწაული ესაჭიროება.

მაცხოვარი ამბობს: „ნათესავი ბოროტი და მემრუშე სას- წაულსა ეძიებს, და სასწაული არა ეცეს მას, გარნა სასწაული იგი იონა წინასწარმეტყველისაი”(მთ. 12,39). ანუ ურწმუნო კაცი სასწაულს ეძებს, იქნებ ამით მაინც დავიჯერო ღმერთიო, მაგრამ სასწაული არ მიეცემა. ჯერ ადამიანმა სულიერი ფერისცვალება, განწმენდა, განსპეტაკება უნდა მოახერხოს, შემდგომ კი იხილავს უფალს. ადამიანის სულიერი ფერისცვალება ეს არის სასწაული, რასაც იმხელა სიხარული და ნეტარება მოჰყვება, რომ ადამიანს არანაირი სასწაული აღარ ესაჭიროება.

როგორც ვხედავთ, სასწაულის ადგილიც გულია და უფლის ხილვის საშუალებაც. განწმენდილი გულით ჩვენ ღმერთს ვიხილავთ და შევიგრძნობთ მთელი არსებით. დაბინდულ სარკეში რომ ჩავიხედოთ, ჩვენ თავს ვერ დავინახავთ. ხოლო როდესაც სარკეს გავწმენდთ, მაშინვე ვიხილავთ საკუთარ თავს. რაც უფრო კარგად გაიწმინდება სარკე, მით უფრო სრულფასოვნად დავინახავთ საკუთარ თავს. ასევეა გულიც რაც უფრო მეტად იწმინდება, მით უკეთესად ჭვრეტს ღმერთს და მეტად შემოდის ღვთაებრივი მადლი მასში.

ამრიგად, ნეტარების მეექვსე მცნება გულის სიწმინდისკენ მოგვიწოდებს და სანაცვლოდ უფლის ხილვით გვაჯილდოვებს. იმისათვის, რომ გული განვიწმინდოთ, ღვთის მცნებები უნდა აღვასრულოთ, გულში ჩახედვა სულის სიგლახაკის დანახვას იწვევს, სულის სიგლახაკე – გულის მგლოვარებას, სიმშვიდესა და სიმართლის ძიებას. ამ ყოველივეს მოყვასისადმი მოწყალებითი განწყობილება მოსდევს, რითაც გული ყოველგვარი ბოროტებისა და ბიწიერებისგან თავისუფლდება და სიწმინდეს მოიპოვებს.

უფალმა მოგვმადლოს გული წმიდა: „გული წმიდა დაჰბადე ჩემ თანა, ღმერთო, და სული წრფელი განმიახლე გუამსა ჩემსა” (ფს. 50,11).
ღმერთმა გაკურთხოთ და გაგაძლიეროთ!”