ესე თუ ასე? ესეთი თუ ასეთი? – “ქართული მეტყველების კულტურა”
ამა თუ იმ საგნისა და მოვლენის საჩვენებლად, მასზე მისათითებლად, თუ ნაგულისხმებია პირველ პირთან სიახლოვე, ვხმარობთ შემდეგ სიტყვებს: ასე, ასევე, ასეთი, ასეთნაირი, ასეთნაირად…
როგორ გავარჩიოთ ერთმანეთისაგან სწორი და უმართებულო ვარიანტები?
მივმართოთ ტრადიციას, კერძოდ, გავიხსენოთ პოპულარული ქართული ანდაზა: “ასე, ჩემო მანასეო, ხან ისე და ხან ასეო”: აქ სიტყვა ასე ორჯერ იხმარება – თავსა და ბოლოში. გავიხსენოთ ასევე ქართული გამოთქმები: ასე რომ, შემოკლება ა. შ., რომელიც იხმარება სხვა შემოკლებების – და სხვ., და მისთ. -ის სინონიმად და რომლის გაშლილი სახეა ასე შემდეგ. ამ ფონზე შეუფერებელია ვწეროთ ა. შ. და წარმოვთქვათ “ესე შემდეგ” – თუნდაც მინიმალური (ერთი ხმოვნის სხვაობით).
ასე სიტყვისაგან მიღებული ფორმებიც, სახელებისა და ზმნების მსაზღვრელები – ასეთი, ასეთნაირი, ასეთნაირად, – ცხადია, ზემოაღნიშნულ წესს ემორჩილება. ამ წესის გათვალისწინებით, უკუსაგდებია ჩვენებითი ნაცვალსახელებისა და ზმნისართების, ანუ ზმნიზედების ენიანი ფორმები. მართებული ვარიანტები იქნება:
ასე, ასევე; ასე შემდეგ
ასეთი, ასეთნაირი, ასეთნაირად.
მოამზადა ტყებუჩავა ანამ
წყარო: აფრიდონიძე, შუქია. ჩვენი ენა ქართული. თბილისი: ბაკურ სულაკაური გამომცემლობა, 2009.
სტატიაზე ვრცელდება "ამბიონის" საავტორო უფლებები
კომენტარების შინაარსზე პასუხს არ აგებს "ამბიონის" რედაქცია. გთხოვთ, უცენზურო და კანონის საწინააღმდეგო შინაარსის შემცველი კომენტარების დაწერისგან თავი შეიკავოთ.