Articles in საეკლესიო ხელოვნება
ქართული საეკლესიო ნაქარგობის ტექნიკა
საქართველოს ქრისტიანული ხელოვნების ისტორიაში გვიანფეოდალური ხანა ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი და, სამწუხაროდ, ნაკლებად შესწავლილი ეპოქაა. გამოირჩევა დეკორატიულ-გამოყენებითი ხელოვნების ის სფერო, რომელიც ბოლო ათწლეულებია, რაც სამეცნიერო კვლევის საგანი გახდა. ეს გახლავთ ქართული საეკლესიო ნაქარგობა.
ამ შესანიშნავი ხელოვნების ნიმუშებმა მაინც …
ქართული საგალობლები
“16-საუკუნოვან ქართულ მუსიკალურ გენიას მიწა იცავდა…”
XIX საუკუნის დასაწყისში საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის ძალადობით გაუქმებას სავალალო შედეგები მოჰყვა: იძარცვებოდა და ნადგურდებოდა უძველესი ეკლესიის ფასდაუდებელი საუნჯე. ქართული საეკლესიო გალობაც გარდაუვალი საფრთხის წინაშე დადგა.
ქართულ ღვთისმსახურებასა და მრავალხმიანობას, გალობას საფრთხე …
საეკლესიო სამოსი
“ღვთისმსახურებისას გამოყენებული სამოსი მაცხოვრის თანდასწრებას განასახიერებს…”
ახალი აღთქმის ეკლესიამ ღვთისმსახურთათვის დააწესა სამოსი, რომლის წარმოშობაც მოციქულთა ცხოვრებას უკავშირდება.
სამოსში, რომლითაც ქრისტიანული ეკლესიის მსახურნი იმოსებიან, დეტალები ძველი აღთქმიდან გადმოვიდა. იგი მთლიანად დატვირთულია ქრისტეს მაცხოვნებელი სიმბოლოებით, რაც ეკლესიის მსახურთ …
კანკელები სიუჟეტური გამოსახულებებით
კანკელები არის ქართული ეკლესიების შინაგანი მხატვრული გაფორმების ორგანული ნაწილი. ჩვენამდე მოღწეული ამ სახის ძეგლების შესწავლა საშუალებას გვაძლევს დავადგინოთ, რომ კანკელები VI საუკუნიდან XIV საუკუნემდე წარმოადგენს გარკვეულ ტიხარს, რომელიც საკურთხელს გამოჰყოფდა საერთო ინტერიერისგან. კანკელების ქვედა …
გუმბათიან ნაგებობათა ტიპები ქართულ ხელოვნებაში
ძველი საქართველოს ძირითადი არქიტექტურული ტრადიციის თავისებურება მკვეთრად გამოიხატება ნაგებობათა ცენტრალურ-გუმბათოვან სისტემაში, რაც აღბეჭდილია ქართული ხუროთმოძღვრების მხატვრულად დამთავრებულ ძეგლებში. გუმბათოვანი ხუროთმოძღვრების აყვავება ემთხვევა გარდატეხის ხანას ჩვენი ქვეყნის ცხოვრებაში, როდესაც ქართველმა ხალხმა გააცხოველა აქტიური ბრძოლა პოლიტიკური დამოუკიდებლობისათვის. …
“პატრიარქი ჩემი ნამუშევრების თანაავტორია”
მის მიერ შექმნილი იდენტური შანდალი მხოლოდ ერთ ეკლესიაში შეიძლება ნახოთ. ეს მისი მუშაობის ერთ-ერთი პრინციპია. ყოველთვის ახლის ძიებაშია. ნიკოლოზ ბერიანიძე ამ ეტაპზე შანდალ-ამბიონის შექმნაზე მუშაობს, რომელიც სამთავროს დედათა მონასტერში, მირიან მეფის მიერ აგებულ ეკლესიაში უნდა …
ხატი – საღებავებით ამეტყველებული წმიდა წერილი
მორწმუნე ადამიანი უხილავ კონტაქტში შედის წმიდანთან, რომელიც გამოსახულია ხატზე. ამ გზით ხატმა შეიძლება დიდი როლი იქონიოს ადამიანის სულიერი ცხოვრების განვითარებაში. ხატებს შეუძლიათ აკურთხონ ჩვენი ცხოვრება…
ხატი არ არის მხოლოდ ხელოვნების ნიმუში. იგი ახორციელებს სულიერ შემეცნებას ჩვენს …
გვიანი შუა საუკუნეების არქიტექტურა – XIV-XVIII საუკუნეები
ამ ხანის ხუროთმოძღვრების ნიმუშს განეკუთვნება:
გ ე რ გ ე ტ ი ს ს ა მ ე ბ ა – ხევში, ყაზბეგის მახლობლად, თერგის მარცხენა სანაპიროზე. იგი განმარტოებით დგას მაღალ მთაზე (გვერდით მხოლოდ …
ბზაზე კვეთის შესწავლა უფასოდ არის შესაძლებელი
ოლივერ შველიძემ ბზაზე კვეთა 1996 წლიდან დაიწყო. იმ დროიდან ის რამდენიმე სამრევლო სკოლაში ასწავლის. ,,არც ხატვის, არც ხელოვნებისადმი მიდრეკილება აუცილებელი არ არის. ამ საქმის შესწავლას, პირველ რიგში, სჭირდება ძალიან დიდი სურვილი, რაც ადამიანს ნებისყოფას გამოუმუშავებს, …
განვითარებული შუა საუკუნეების ხუროთმოძღვრების ისტორიული მიმოხილვა
განვითარებული შუა საუკუნეების არქიტექტურა, შუა საუკუნეების ქართული ხუროთმოძღვრების მეორე აყვავების ხანა, X ს-ის მეორე ნახევრიდან XIII – XIV საუკუნეთა მიჯნამდე პერიოდს მოიცავს, რომლის დიდი ნაწილი საქართველოს გაერთიანებული სამეფოს არსებობის ხანას მიეკუთვნება.
პირველი ნიმუშები, რომლებიც ამ ეპოქას …
გარდამავალი ხანის ხუროთმოძღვრების ისტორიული მიმოხილვა
VII – X საუკუნეებში დაარსებული მონასტრები: იშხანი, ბერთა, წყაროსთავი, ხანძთა, ოპიზა, შატბერდი, ზარზმა, ხახული, ოშკი და სხვები გადაიქცა დიდ კულტურულ კერებად, სადაც ინტენსიური შემოქმედებითი მოღვაწეობა იყო გაშლილი. იქმნებოდა ორიგინალური ჰაგიოგრაფიული თხზულებები, ითარგმნებოდა …
IV-VI საუკუნეთა ხუროთმოძღვრების ისტორიული მიმოხილვა
შუა საუკუნეთა ქართულ ხუროთმოძღვრებას (და მთელ ხელოვნებასაც) შემდეგ ძირითად პერიოდებად ყოფენ:
1. ადრეული შუა საუკუნეების არქიტექტურა – IV საუკუნიდან VII-ის შუა წლებამდე. ეს პერიოდი, ნაწილობრივ, ემთხვევა ევროპული და წინააღმოსავლური ხელოვნების ე.წ. “ძველქრისტიანულ ხანას” და შუა …
“თითოეულ მძივში იესოს ლოცვა დევს”
18 წლის ნინო მარკოზაშვილმა ხატების შემკობა 12 წლის ასაკში დედისგან ისწავლა. ამ დროის მანძილზე მას დაახლოებით 200, ან ცოტა მეტი ხატი ექნება შემკული. პატრიარქის ლოცვა-კურთხევით დედა-შვილის მიერ შექმნილი ნამუშევრები მრავალ მართლმადიდებლურ ეკლესია-მონასტერს ამშვენებს. მათი ხატები …
“ხატმწერს უფალი აწერინებს ხატს”
ყველაფერი იქიდან დაიწყო, რომ სურვილი გაუჩნდა, სახლში ხელნაწერი ხატი ჰქონოდა. ხატვა არასდროს ეხერხებოდა და ამიტომ ახლა ყოველთვის უკვირს, როცა თავის დაწერილ ხატს უყურებს. დავით ქავთარაძე მხოლოდ 24 წლისაა და დაახლოებით 150-დან 200-მდე ხატი აქვს შექმნილი. …
ხატწერა ყველაზე ელიტარული პროფესიაა სახვით ხელოვნებაში
გიორგი ხოდელმა ხატწერა 2001 წლიდან დაიწყო. მისთვის ხატების წერა დიდი ბედნიერებაა. მისი აზრით, ხატწერა ყველაზე დიდი და ელიტარული პროფესიაა.
არის თუ არა საჭირო ხატის დაწერის წინ სპეციალური ლოცვა და რა განსხვავებაა ფერწერასა და ხატწერას შორის, ამასთან …
ახალი კომენტარები